Update
Geachte heer/mevrouw,
Bijgaand treft u een nieuwe GZR Update aan.
Rechtspraak
Graag wijs ik u op de (vooral Wvggz-)uitspraken onder aan deze nieuwsbrief. Ik licht er drie voor u uit.
Artikel 10:3 Wvggz kent niet de mogelijkheid te klagen over vrijwillige zorgDe eerste uitspraak die ik wil belichten, gaat over de (on)mogelijkheid om te klagen op basis van artikel 10:3 Wvggz (GZR 2023-0088). Een klacht op basis van dit wetsartikel kan geen betrekking hebben op vrijwillige zorg. Dat was in deze zaak volgens de rechtbank het geval; uit de dagrapporten en verklaringen leidde de rechtbank af dat de betrokkene had ingestemd met de depotmedicatie. En hoewel de rechtbank invoelbaar achtte dat het raakvlak tussen drang en dwang dun is, had het op de weg van betrokkene gelegen om haar verzet te uiten als zij het niet eens was met de toediening van depotmedicatie.
Regels in geval van weigering van bijstand in kader WvggzDe tweede uitspraak die ik wil belichten, is van de Hoge Raad en gaat eveneens over zorg in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg, in het bijzonder over een betrokkene die bijstand weigert (GZR 2023-0091). Onder verwijzing naar artikel 1:7 lid 1 sub a Wvggz overwoog de Hoge Raad dat een met de kwetsbare positie van de betrokkene strokende uitleg van deze bepaling, in verbinding met artikel 1:7 lid 3 Wvggz en artikel 44 lid 2 Sv, meebrengt dat indien de betrokkene te kennen geeft niet (meer) door de toegevoegde advocaat te willen worden bijgestaan, de rechter dient te onderzoeken of de betrokkene toevoeging van een andere advocaat wenst. De rechter dient in zijn beschikking van het resultaat van dit onderzoek te doen blijken (ECLI:NL:HR:2022:1214).
De Hoge Raad overwoog voorts ten aanzien van het geval dat een betrokkene elke bijstand van een advocaat weigert, overeenkomstig zijn op artikel 8 lid 3 Wet Bopz (oud) betrekking hebbende rechtspraak (ECLI:NL:HR:2018:146) en wel als volgt. Het doen van afstand van het recht op rechtsbijstand is als zodanig niet onverenigbaar met artikel 1:7 Wvggz, noch met artikel 5 EVRM. In zaken als de onderhavige, waarin het gaat om de onvrijwillige opname in een accommodatie van veelal kwetsbare personen met een psychische stoornis, mag afstand van het recht op rechtsbijstand evenwel niet te snel worden aangenomen. Die afstand mag alleen dan worden aangenomen als de betrokkene zijn wil daartoe in vrijheid heeft kunnen bepalen, die wil ondubbelzinnig kan worden vastgesteld, mede gelet op een mogelijke stoornis, en het doen van afstand in verhouding staat tot het belang van het recht dat daarmee wordt prijsgegeven.
Schadevergoeding Wvggz wegens onjuist handelen officier van justitie – begroting omvang
Relevant om ook te belichten is een uitspraak van de rechtbank Oost-Brabant over een schadevergoeding in een Wvggz-kwestie (GZR 2023-0083). De rechtbank stelde vast dat de betrokkene in kwestie 172 dagen zonder juridische titel in een accommodatie had verbleven. De Staat had daarvoor aansprakelijkheid erkend en de betrokkene had dus recht op een schadevergoeding. Wat de hoogte daarvan betreft, overwoog de rechtbank niet aan te sluiten bij de richtlijnen die zijn opgesteld in het kader van het strafrecht, omdat de beperkingen van betrokkene niet te vergelijken zijn met die in een penitentiaire inrichting. De rechtbank achtte een dagvergoeding van € 75 als genoegdoening voor de geleden immateriële schade billijk. De rechtbank veroordeelde de Staat daarom tot het betalen van een bedrag van € 12.900 (172 dagen x € 75). Ook het verlies van inkomstenderving moest worden vergoed en werd begroot op € 5.332,62.
Verplichte zorg in de vorm van handelingen en maatregelen rondom de bevalling, waaronder indien geïndiceerd, een keizersnede
Relevant tot slot vind ik een uitspraak van de rechtbank Rotterdam die gaat over aanvullende vormen van verplichte zorg in het kader van de Wvggz ten aanzien van een zwangere vrouw (GZR 2023-0080). Verzocht was onder meer om als vormen van verplichte zorg aan de zorgmachtiging toe te voegen: 1) het verrichten van medische controles; en 2) andere medische handelingen en therapeutische maatregelen ter behandeling van de nodige zorg rondom de bevalling, waaronder, indien geïndiceerd, een keizersnede. De rechtbank wees het verzoek als noodzakelijk om ernstig nadeel af te wenden, toe. De vrouw werd wilsonbekwaam geacht, waardoor zij niet in staat is tot een redelijke waardering van haar belangen ter zake. Dit zal temeer gelden bij ingrijpen bij de bevalling, waarbij de voor- en nadelen afgewogen moeten worden. Betrokkene is gevoelig voor psychotische ontregeling, en het risico daarop wordt sterk vergroot door de spanning en pijn die met een bevalling gepaard (kunnen) gaan.
Nieuws
De afgelopen twee weken verschenen verschillende nieuwsberichten. Deze zijn op frequente tijden te lezen op de website.
LinkedIn-groep
Bent u al bekend met onze LinkedIn-groep? Nadat u op LinkedIn bent ingelogd, wordt u op deze pagina geattendeerd op onze nieuwsbrief, maar ook op ander nieuws. Verder kan op deze pagina kennis worden gedeeld.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de gezondheidsrechtpraktijk en rechtsontwikkeling, dan kunt u mailen naar info@boomjuridisch.nl. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar klantenservice@boomdenhaag.nl.
Alvast een goed weekend.
Met vriendelijke groet,
Rolinka Wijne
Hoofdredacteur GZR Updates
Hoge Raad
- Hoge Raad Dementie is geen psychische stoornis, maar een psychogeriatrische aandoening. Volgens de Hoge Raad is het oordeel van de rechtbank onbegrijpelijk dat is gebleken dat betrokkene vanwege haar psychische stoornis niet is te instrueren om niet haar bed uit te gaan zonder hulp en dat het ernstige vermoeden bestaat dat dit nadeel wordt veroorzaakt door gedrag van betrokkene dat voortvloeit uit een psychische stoornis, in de vorm van een ernstige neurocognitieve stoornis en schizofrenie in remissie. 24-02-2023
- Hoge Raad Wvggz. Relatieve bevoegdheid rechter; artikel 1:6 lid 1 Wvggz. Verplaatst betrokkene zich na indiening van het verzoekschrift naar een ander arrondissement, dan kan de rechter de zaak verwijzen naar dat arrondissement. 24-02-2023
- Hoge Raad Wvggz en Wzd. Multiproblematiek. Motiveringsklacht. Gedrag van betrokkene vloeit meer voort uit vergevorderde dementie dan uit de psychische stoornis die in remissie is. Vernietiging en terugverwijzing. 24-02-2023
- Hoge Raad Wvggz. Als betrokkene de aan hem toegevoegde advocaat weigert, dient de rechtbank te onderzoeken of betrokkene bijstand van een andere advocaat wenst en dat vast te leggen. De afstand van elke rechtsbijstand mag slechts onder omstandigheden worden aangenomen. Vernietiging en terugverwijzing. 09-12-2022
- Hoge Raad Wvggz. De Wvggz biedt in beginsel geen grondslag voor gedwongen anticonceptie, gelet op artikel 8 EVRM. Dat is slechts anders als een zwangerschap voor betrokkene medisch onverantwoord is omdat zwangerschap of bevalling zelf een aanzienlijk risico op levensgevaar of op ernstig lichamelijk letsel of ernstige psychische schade voor de betrokkene meebrengt, en het voorkomen van een zwangerschap daarom noodzakelijk is. Vernietiging en terugverwijzing. 09-12-2022
- Hoge Raad Klachtzaak Wvggz. Een Wlz-indicatie is geen grondslag voor het verlenen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. Klacht had gegrond moeten worden verklaard. Vernietiging en terugverwijzing. 04-11-2022
- Hoge Raad Wvggz. De rechtbank heeft onvoldoende gemotiveerd dat het alcoholgebruik een psychische stoornis in de zin van de Wvggz en de rechtspraak van de Hoge Raad is. Vernietiging en terugverwijzing. 14-10-2022
- Hoge Raad Wvggz. Het verwerpen van het beroep van de advocaat op wilsbekwaam verzet is ontoereikend gemotiveerd. Vernietiging en terugverwijzing. 14-10-2022
- Hoge Raad Uit het wettelijk stelsel (art. 5:17 lid 3 Wvggz) volgt dat de rechter geen zorgmachtiging kan verlenen als de bevindingen van de geneesheer-directeur ontbreken. Vernietiging en terugverwijzing. 07-10-2022
Hof
- Gerechtshof Amsterdam Twee vertegenwoordigers van cliënten van de instelling verzoeken de Ondernemingskamer om de uitspraak van de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden (hierna: LCvV) van 15 juli 2022 te vernietigen (LCvV 22-016, GZR-updates 2022-0199). In deze uitspraak, waarin een groep vertegenwoordigers aan de instelling verzocht heeft om de cliëntenraad te ontbinden, heeft de LCvV geoordeeld dat er onvoldoende aanleiding was om de cliëntenraad te ontbinden. De Ondernemingskamer verwerpt het beroep. 28-02-2023
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Verzoek vervangende toestemming voor erkenning wordt toegewezen. De kosten van een DNA-verwantschapsonderzoek dienen door de vader te worden voldaan, omdat dit op zijn verzoek is gedaan en de moeder het biologisch vaderschap niet ontkent. 28-02-2023
- Gerechtshof Den Haag Hoger beroep tegen schadevergoeding. Overschrijding 5:16-termijn. Bij schadevergoeding in het kader van de Wvggz is niet relevant in wiens risicosfeer de termijnoverschrijding ligt. Schadevergoeding van (€ 10 x 34 dagen =) € 340 toegekend, alsook proceskostenveroordeling. 14-12-2022
- Gerechtshof Den Haag Hoger beroep tegen schadevergoeding. Overschrijding 5:16-termijn. Bij schadevergoeding in het kader van de Wvggz is niet relevant in wiens risicosfeer de termijnoverschrijding ligt. Schadevergoeding van (€ 10 x 57 dagen =) € 570 toegekend. 15-06-2022
Rechtbank
- Rechtbank Rotterdam Volgens een donorkind heeft de (inmiddels overleden) gynaecoloog die destijds de kunstmatige inseminatie verrichtte onrechtmatig jegens haar gehandeld. Zij vordert schadevergoeding van de erfgenamen. Als schadegebeurtenis hanteert de rechtbank de geboortedatum van het donorkind, september 1989. De aansprakelijkstelling dateert van 2021. De absolute verjaringstermijn is twintig jaar, aldus de rechtbank, en de vordering is dus verjaard. Na weging van de gezichtspunten uit Van Hese/De Schelde oordeelt de rechtbank dat er geen sprake is van een uitzonderlijk geval en dat het beroep op verjaring naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet onaanvaardbaar is. 15-03-2023
- Rechtbank Noord-Holland Een kind komt na een keizersnede ter wereld met een ernstige hersenbeschadiging. De moeder en het ziekenhuis twisten over de vraag of er te lang is gewacht met het besluit tot een keizersnede én met de uitvoering daarvan. Het ziekenhuis verzoekt om een voorlopig deskundigenbericht. Het debat gaat over de vraagstelling aan de deskundige, of die normatief of feitelijk moet zijn. Naar het oordeel van de rechtbank dient aan de deskundige te worden gevraagd hoe het in het algemeen hoort te gaan en daarna hoe het in dit geval is gegaan. De rechtbank formuleert naast de vragen aan de deskundige tevens een inleiding waarin het onderscheid tussen informatie over de feitelijke gang van zaken en een oordeel over aansprakelijkheid wordt toegelicht. 03-03-2023
- Rechtbank Oost-Brabant Klacht over rookverbod op grond van Tabaks- en Rookwarenwet. Rookverbod is niet opgenomen in de huisregels, dus geen klachtgrond als bedoeld in artikel 10:3 lid 1 Wvggz. Verzoek niet-ontvankelijk. 21-02-2023
- Rechtbank Overijssel Zorgmachtiging aanvankelijk verleend voor twee maanden met aanhouding van het meerdere. Tijdens de mondelinge behandeling van de resterende duur geen actuele medische verklaring beschikbaar. Actualisatie ter zitting door behandelend psychiater niet toereikend. Nadat de rechtbank alsnog een actuele medische verklaring ontvangt, verleent zij de zorgmachtiging voor de resterende vier maanden. 17-02-2023
- Rechtbank Den Haag Betrokkene vertoont geen actief verzet meer tegen de voortzetting van het verblijf. De rechtbank komt daarom tot afwijzing van het verzoek. Ten overvloede overweegt de rechtbank dat de medische verklaring niet aan de wettelijke vereisten voldoet. De lijn van de Hoge Raad dat de psychiater de betrokkene met het oog op de door hem af te geven geneeskundige verklaring, behoudens in noodsituaties, in persoon dient te onderzoeken kan ook worden doorgetrokken in het kader van de Wzd. 16-02-2023
- Rechtbank Rotterdam Dat de rechter in strijd met de waarheid handelt en alles zal afwijzen wat verzoeker verzoekt, is slechts gebaseerd op de niet onderbouwde veronderstelling van verzoeker. Een volgend wrakingsverzoek wordt niet in behandeling genomen. 02-02-2023
- Rechtbank Noord-Holland Beroep crisismaatregel ongegrond. Betrokkene beheerste het Engels voldoende. De burgemeester mocht zich baseren op de medische verklaring en heeft betrokkene tijdig gehoord. 21-12-2022
- Rechtbank Den Haag Wvggz. Verzoek tot beëindiging van verplichte zorg. Termijnoverschrijding door officier van justitie. Rechtbank acht schade aannemelijk en kent (€ 5 per dag x 57 dagen =) € 285 aan schadevergoeding toe. 20-12-2022
- Rechtbank Gelderland Zorgmachtiging. Vraag of sprake is van wilsbekwaam verzet. Aanhouding van het verzoek om aanvullende medische verklaring te krijgen ter zake van wilsbekwaamheid. Verlenging beslistermijn met drie weken. 02-12-2022
- Rechtbank Den Haag Zorgmachtiging toegewezen. De (Grond)wet biedt geen ruimte voor toewijzing van het verzoek van betrokkene om de zorgmachtiging voor langer dan één jaar af te geven. 02-12-2022
- Rechtbank Amsterdam Klachtzaak Wvggz. Aan betrokkene is verkeerde medicatie verstrekt, waardoor het vertrouwen in de behandelrelatie is geschaad. De rechtbank vindt het handelen van de psychiater onbegrijpelijk. De rechtbank verklaart het klachtonderdeel gegrond en kent een schadevergoeding van € 25 toe. 29-11-2022
- Rechtbank Gelderland Schadevergoedingsverzoek als bedoeld in artikel 44 Wet zorg en dwang (Wzd). Ontbreken rechtsgeldige grondslag voor verblijf. De rechtbank kent een vergoeding voor betrokkene toe van € 10 per dag. Mede bepalend voor de hoogte van de schadevergoeding is het feit dat cliënt passende zorg heeft ontvangen en dat hij in dezelfde positie zou hebben verkeerd in het geval de zorgaanbieder wel tijdig de juiste juridische grondslag zou hebben gebruikt voor het verblijf. 24-11-2022
- Rechtbank Den Haag Schadevergoeding Wvggz. Overschrijding van de 5:16-termijn met één dag. Niet staat vast dat betrokkene schade heeft opgelopen. Rechtbank constateert het verzuim en wijst het verzoek af. 18-11-2022
- Rechtbank Den Haag Klachtzaak Wvggz. Verplichte toediening van medicatie voldoet aan de voorwaarden voor verplichte zorg. Ongegrond. 02-11-2022
- Rechtbank Oost-Brabant Schadevergoeding Wvggz. Zorgmachtiging door de Hoge Raad vernietigd. Betrokkene heeft achteraf bezien 172 dagen zonder juridische titel verbleven bij de accommodatie. Rechtbank acht € 75 per dag billijk als immateriële schadevergoeding (€ 12.900) en € 5.332,62 als materiële schadevergoeding voor geleden inkomstenverlies. 12-10-2022
- Rechtbank Oost-Brabant Schadevergoeding Wvggz. Zorgmachtiging door de Hoge Raad vernietigd. Betrokkene heeft achteraf bezien 172 dagen zonder juridische titel verbleven bij de accommodatie. Staat erkent aansprakelijkheid. Verzoek jegens zorgaanbieder afgewezen. 12-10-2022
- Rechtbank Rotterdam Klachtzaak Wvggz. Beslissing tot depotmedicatie onvoldoende onderbouwd in het licht van artikel 2:1 lid 6 sub b Wvggz. Omdat de zorgaanbieder geen verweer tegen de beslissing van de klachtencommissie heeft gevoerd staat de gegronde klacht vast. De rechtbank kent een schadevergoeding toe van € 200 per depotmedicatie; in totaal € 600. 07-10-2022
- Rechtbank Zeeland-West-Brabant Klachtzaak Wvggz. Uit de dagrapporten en verklaringen leidt de rechtbank af dat betrokkene heeft ingestemd met de depotmedicatie. Dunne grens tussen drang en dwang, maar in dit geval was sprake van vrijwilligheid. Over vrijwillige zorg kan op grond van artikel 10:3 Wvggz niet worden geklaagd. Klacht ongegrond. 05-10-2022
- Rechtbank Rotterdam Wijziging zorgmachtiging in verband met naderende bevalling. Gevoelig voor psychotische ontregeling, vooral bij spanning. Als vormen van verplichte zorg worden toegevoegd het verrichten van medische controles en andere handelingen bij de bevalling, waaronder, indien geïndiceerd, een keizersnede. 08-07-2022
- Rechtbank Gelderland Klachtzaak Wvggz. Er is zes maanden verplichte zorg verleend zonder zorgmachtiging. Zorgaanbieder en betrokkene waren in de veronderstelling dat die er wel was. Klacht gegrond. Rechtbank kent schadevergoeding toe van € 1.000. Geen aansluiting bij bedragen die in het strafrecht worden toegekend. Ook niet bij het forfaitaire stelsel 2.0 van Stichting PVP. 09-05-2022
- Rechtbank Gelderland Klachtzaak Wvggz. Beroep tegen slechts schadevergoeding op grond van artikel 10:12 kan niet. Op grond van artikel 10:11 volgt eerst een beslissing op de klachten. Voor ontvankelijkheid geldt de laatste volledige beslissing van de klachtencommissie. Klachten inhoudelijk ongegrond. Vormverzuimen rechtvaardigen geen schadevergoeding. 01-11-2021
Centrale Raad van Beroep
- Centrale Raad van Beroep Brief met klacht over beleid bij aanbieder beschermd wonen kwalificeert als melding in zin van artikel 2.3.2, eerste lid Wmo 2015. 02-02-2023
- Centrale Raad van Beroep Het tot tweemaal toe onjuist verstrekken van essentiële informatie kan kwalificeren als opzettelijk verstrekken van onjuiste informatie. Het college heeft het pgb mogen intrekken en terugvorderen 01-02-2023
- Centrale Raad van Beroep Brief burgemeester waarin aanbieder wordt bericht te zijn uitgesloten van inkoopnetwerk voor de Wmo 2015 is geen besluit. 05-01-2023